Dlaczego warto przywrócić do łask betonowe gazony

Coraz trudniej w miejskiej przestrzeni wygospodarować miejsce na zieleń. Żyjemy coraz szybciej i coraz wygodniej, życie wymusza na nas mobilność, nic więc dziwnego, ze mieszkańcy narzekają na niedostateczną liczbę miejsc postojowych i nie dość wygodne ulice. A przy tym coraz bardziej docenia się planowanie przestrzeni, które jest nie tylko użytkowe,, ale i reprezentacyjne a każdy skrawek zieleni, który uda się wygospodarować jest na wagę złota. Rozwiązanie? Wykorzystanie takich elementów małej architektury jak donice betonowe, które w dostosowanych do otoczenia kształtach i barwach nadadzą miejscu charakteru, a jednocześnie obecność roślin sprawi, że ludzie będą bardziej skłonni postrzegać je jako przyjazne.

Nowy wymiar gazonów

Wystarczy spojrzeć na dostępne oferty, aby przekonać się, że dzisiejsze donice nie mają nic wspólnego z surowymi bryłami chropowatego betonu, jakie spotkać można było na każdym kroku jeszcze kilkanaście lat temu. Owszem, znajdziemy i szare, kwadratowe bryły – jednak w nowoczesnym wydaniu. Dzisiejsze donice betonowe wykonywanie są z mieszanin minerałów ii utwardzaczy odpornych na warunki atmosferyczne, do których nie przywiera ziemia, brud, nie porastają mchem i nie tworzą się na nich widoczne nacieki tak jak to miewało miejsce w przypadku starszej generacji gazonów. Dzisiejsze donice do aranżacji ogrodów i przestrzeni publicznych powstają ze specjalnie dla nich opracowanych betonów w wyspecjalizowanych w tego typu małej architekturze zakładach, a nie przy okazji produkcji innych materiałów betonowych.

Dostępne formy uzupełnić mogą każdy projekt urbanistyczny czy architektoniczny. Do wyboru mamy donice okrągłe, prostokątne, wyższe, niższe, w różnych odcieniach. Jeżeli wybór roślin będzie dostosowany również do charakteru miejsca i tego, jak komponują się z sąsiadującymi budynkami, to taka donica będzie kropką nad „i”. Nie zapominajmy, że betonowe gazony to prosty sposób na aranżację przestrzeni, jednak warto podejść do niego z rozmysłem.

Zamiast trawnika

Dobra aranżacja to sposób na udowodnienie, że gazony betonowe nie muszą być namiastką trawników i klombów tam, gdzie nie ma innej możliwości, lecz ich zastosowanie stanowić może przemyślany i celowy zabieg. O ile te tradycyjne formy w praktyce często bywają zaniedbane, a wówczas nie mają sensu, o tyle mała architektura z betonu, pozwalająca na umieszczenie roślinności w każdym miejscu, stwarza enklawy zieleni praktycznie nie potrzebujące ręki człowieka częściej niż kilka razy w roku – chyba że wybierzemy nasadzenia szczególnie wymagające i delikatne – i może wyglądać naprawdę nowocześnie i z charakterem. Wspomniane zaniedbanie innych zielonych przestrzeni to często wcale nie wina gospodarzy czy zarządców. Bywają notorycznie rozdeptywane, bo tak jest bliżej, albo też wystarczy kilka dni niekorzystnej pogody – czy to będzie gwałtowna ulewa, czy susza – i nie sposób nadążyć z nasadzeniami.

Roślinność w betonowych donicach wymaga mniej wysiłku, pozostanie na swoim miejscu, a straty w razie czego będą niewielkie i nie wpłyną aż tak bardzo na estetykę przestrzeni. Za to zadbane gazony są jedną z rzeczy, które robią dobre wrażenie. Miasta decydują się na umieszczanie tego typu gazonów na deptakach i przy reprezentacyjnych budynkach, gdyż wiadomo, że to niewielka właściwie rzecz, łatwa w utrzymaniu, a daje efekt zadbanej przestrzeni.

Więcej możliwości

Bez względu na to, czy gazony betonowe całkowicie zastąpią trawnik, czy będą jego uzupełnieniem, to wato poszukać sposobów na wykorzystanie ich w formie przestrzennej, trójwymiarowej. Czy to prostokątne, czy półksiężycowe, czy jeszcze inne, każdego typu gazony możemy ustawić jeden na drugim, na przemian, aby tworzyły szachownicę, regulować wysokość ustawiając jedne na drugich w pionie. To także znakomity sposób na wykorzystanie trudnych przestrzeni, z dużymi spadami, zagłębieniami i wzgórkami. Rozejrzyj się dokoła i pomyśl, czy taka przestrzeń jest w ogóle sensownie wykorzystywana, czy raczej pozostawiona sama sobie albo zalana betonem? Przyjrzyj się, co można poprawić w tej materii.

Gdzie umieszczać gazony

Gazony, donice, inne tego rodzaju elementy mogą być wykorzystane jako wzbogacenie estetyki, ale można też nadać im funkcję użytkową, wykorzystać w porządkowaniu przestrzeni. Pamiętajmy też, że zieleń zawsze stanowić może remedium na opady i zanieczyszczenia.

Zielony mur oporowy

Skarpy i zbocza wzniesień to miejsca wręcz stworzone do aranżacji z wykorzystaniem gazonów. Przydadzą się tutaj szczególnie prostokątne czy kwadratowe, które możemy ułożyć w nachodzący na siebie naprzemiennie wzór. Powstała w ten sposób ściana zapobiegnie osuwaniu się ziemi ze skarpy, a także wchłonie deszczówkę, która w innym wypadku tworzyłaby błotniste kałuże poniżej. Warto od razu przemyśleć aranżację gazonów i posadzić w nich całoroczne rośliny odporne zarówno na czasowy nadmiar wody, jak i wysokie nasłonecznienie. Taka zielona ściana oporowa będzie żyła sama, co jakiś czas tylko wymagając doglądania przy długotrwałym braku opadów czy też przeciwnie – przycinania, kiedy z czasem zacznie wyrastać zbyt bujnie, choć zazwyczaj to kwestia kilku lat, nim krzewy zajmą całą dostępną im przestrzeń. Ten sposób wykorzystania gazonów sprawdzi się w parkach, skwerach, przy murach posesji. Taki mur oporowy wypełnić najlepiej roślinami typowymi dla ogrodowych skalniaków, takimi jak niewielkie płożące krzewy.

Ciągi komunikacyjne

Donice betonowe posłużyć mogą do rozdzielenia stref dla rowerów i dla pieszych – właściwie nie ma znaczenia praktycznego wybrany kształt i wysokość, można zarówno układać gazony piętrowo, jak i pojedyncze w większych odstępach. Gazonami można estetycznie odgrodzić zamkniętą dla samochodów uliczkę i będzie to o wiele skuteczniejsze niż wszelkie zakazy – wjechać nie ma fizycznie możliwości, a przy tym nie będą zaburzać estetyki przestrzeni miejskiej, a wręcz wzbogacać ją dodatkowymi elementami.

Trawnik ponad poziomem ulicy

Tym razem gazony betonowe wykorzystamy w roli ogrodzenia. Ułożone tak, aby tworzyły szczelną ścianę odpowiedniej wysokości, będą trzymać stworzony pomiędzy nimi trawnik. W samych gazonach zasadzić warto wtedy rośliny o ciekawym wyglądzie, ale niezbyt wysokie. Na pewno nigdy donice nie powinny stać puste, nawet, gdy wykorzystujemy je jako element konstrukcji aranżacji, a nie główną ozdobę. Pozostawione niewypełnione mogłyby zacząć służyć za uliczny kosz na śmieci i popielniczkę, a takiego efekty zdecydowanie nie chcemy. Taki wysoki trawnik otoczony gazonami można umieścić nas rozległym placu pod budynkiem reprezentacyjnym.

W strefach rekreacyjnych

Kiedyś każdy niemal park miał swoje fontanny, kamienne figury, okazałe klomby z kwiatami. Dzisiaj nie odtworzymy wielu elementów, ale klomby, z których wiele popadło w ruinę lub zostało zdemontowanych, kiedy wszyscy zapragnęli być nowocześni, z całą pewnością się do tego nadają. Co można zrobić naprawdę ciekawie i stosunkowo niewielkim kosztem. Osiągnąć to możemy, decydując się na nowoczesną aranżację, układając betonowe gazony w klomby o dowolnych kształtach przestrzennych. Gazony umieścić można przy ławkach, na wyspach zieleni, posługując się dodatkowo różnymi nasadzeniami rozdzielić można od siebie symbolicznie różne strefy.

Dla urozmaicenia małej architektury

Przystanki, pałace dla rowerów i parkingi zazwyczaj wyglądają u nas smutno i nieciekawie. Wystarczy choćby jedna donica, aby ożywić je i uczynić przyjaźniejszymi. Jeżeli mamy do czynienia np. z ciekawie zaprojektowaną wiatą, przy której nie przewidziano miejsca na zieleń, niewielkie donice sprawią, że ludziom będzie się tu o wiele przyjemniej czekać, ale szczególną troskę musimy wykazać o to, aby donice pasowały stylistycznie do formy, którą zastaliśmy.

Jakie rośliny wybrać

Solidne betonowe donice pozwalają na zasadzenie niemal wszystkiego. Tak jak kształt i wykończenie gazonów, tak i wygląd roślin może współgrać ze stylem otaczającej go architektury.
Pozwolić sobie możemy nawet na krzewy i małe drzewa, a nie tylko kwiaty, To zresztą o wiele lepszy wybór dla nowoczesnych przestrzeni – zieleń, nawet egzotyczna, zwracająca uwagę ciekawym wyglądem liści, będzie o wiele lepiej komponować się z otoczeniem w postaci betonu, szkła i kamienia. Wybrać możemy egzotyczne trawy i byliny, jak i płożące krzewy oraz ciekawe iglaki. Dobrym uniwersalnym rozwiązaniem będzie jałowiec, który znosi skrajne temperatury, nie będzie więc wymagał zbyt wiele uwagi właściwie przez cały rok. Do sadzenia w dużych betonowych donicach nadaje się doskonale tawuła japońska, która zachwyca intensywnej barwy kwiatami przez całe lato. Poza przycinaniem na wiosnę nie wymaga żadnych specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Przy budynkach z ozdobnymi elementami oraz w parkach doskonale będą wyglądały posadzone w gazonach rośliny kwitnące jak macierzanka, różne odmiany róż i pelargonii czy geranium. Dobrze prezentować się w każdym otoczeniu będzie lawenda oraz wrzośce.

Zalety gazonów

Nie da się uogólniać, gdyż jak widać gazony betonowe znajdują bardzo różne zastosowania w przestrzeni miejskiej, a ponadto występują w różnych rodzajach i kształtach. Jak na rzecz tak wszechstronną wydają się niezwykle niedoceniane, zapewne przez skojarzenia z tymi nieciekawym, ciężkimi szarymi blokami betonu sprzed lat. Tymczasem dzisiaj to świetne narzędzie do oswajania, zmieniania w bliższą naturze, a więc i człowiekowi, dostępnej w miastach przestrzeni.